Forum Makina

Borusan Cat İcra Kurulu Başkanı Özgür Günaydın:

“2021 her anlamda tarihimizin en iyi yılı oldu”

Borusan Cat’in küresel yolculuğu, sektöre katma değer sağlayan yeniliklerle her geçen gün güçlenerek devam ediyor. 2021’de her alanda tarihinin en başarılı sonuçlarını elde eden firma, faaliyet gösterdiği 6 ülkedeki toplam cirosunu yaklaşık 1 milyar dolara taşıdı. Borusan Cat İcra Kurulu Başkanı Özgür Günaydın, başarı ile sonuçlanan iş süreçlerini, “Yaptığımız her şey, müşteri başarısı ve daha iyi bir dünya için çözüm üretmek amacıyla yapılıyor” şeklinde özetliyor.

Gerçekleştirdiği dijital dönüşümle tüm iş süreçlerini kendi teknolojileriyle donatan Borusan Cat, 2021’de de birçok yenilikçi uygulamayı devreye alarak sektördeki öncü konumunu güçlendirdi. Borusan Cat İcra Kurulu Başkanı Özgür Günaydın ile düzenlenen online basın toplantısında bir araya gelerek şirketin ve sektörün gündemini değerlendirme fırsatı bulduk:

2021 yılının sonunda acı bir kayıp da yaşadınız, neler söylemek istersiniz?

Türkiye Genel Müdürümüz Hasan Tahsin Güven’i kaybetmenin acısı içerisindeyiz. Benim de çok yakın çalışma arkadaşımdı ve 26 yıldır birlikte çalışıyorduk. 2022 yılı itibarıyla da uzun yıllardır bizimle birlikte olan Özer Şahin’in, Hasan Tahsin Güven’nin bıraktığı mirası en iyi noktalara taşımaya devam edeceğine inancımız tam.

Şirkette çok önemli bir transformasyon yapıyoruz ve bu sürece müthiş bir liderlik yaptı. Daha vefatından bir gün önce, saatlerce 2022’de neler yapacağımızı konuşmuştuk. Hepimize çok önemli miraslar ve güzel hatıralar bıraktı.

Pandemi sürecinde Borusan Cat’deki çalışma hayatı nasıl şekillendi?

Halihazırda 3.000’i aşkın doğrudan çalışanımızla, 6 ülkede ve 85 lokasyonda faaliyet gösteriyoruz. Çalışanlarımızın yaklaşık 2.000’i, müşterilerimizin işlerinin aksamadan devam edebilmesi için bu dönemde de atölyelere veya sahaya gitmeye devam ettiler. Geliştirdiğimiz güçlü teknolojik altyapı sayesinde tüm çalışanlarımız, lokasyondan bağımsız olarak en verimli şekilde çalışabildiler. Yurtdışı toplantılarımız çoğunlukla çevrimiçi olarak gerçekleşti. Müşterilerimiz bile uzaktan çalışmamıza alıştılar. Öyle ki, geçtiğimiz yıl Türkiye’deki çalışma arkadaşlarımız, 42 adet iş makinesinin satışını müşterileri ile fiziki olarak bir araya gelmeden gerçekleştirdiler.

“Türkiye’deki makineler 2021 yılında yüzde 11 daha az çalışmış olmasına rağmen müşteri destek işimizi yüzde 33 büyüttük."

Geçtiğimiz yılı nasıl değerlendirirsiniz?

2021 tarihimizin her anlamda en iyi yılı oldu. 2016’da Forum Makina olarak sizinle de planladığımız transformasyon üzerine konuşmuştuk. Bugün hayallerimizin ötesine ulaştık. 2017’de Borusan içerisinde yılın en iyi şirketi seçildik. 2018 en iyi yılımızdı, 2019 ondan da iyi oldu. 2020 ise pandemiye ve operasyonlarımızın sürdüğü coğrafyalardaki sosyal ve politik belirsizliklere rağmen 2019’dan daha iyi bir yıl oldu. Rusya’daki politik ekonomik durumlar ve Kazakistan’da yaşanan olaylar gibi etkenlere rağmen 2021 ise her anlamda tarihimizin en iyi yılı oldu.

Ülkemizde de son aylarda kur ve faizlerdeki artışa rağmen güçlü bir performans gösterdik. Vergi öncesi karımız tarihi seviyelere ulaştı. Türkiye’de sahada çalışan makineler 2021 yılında, 2020’ye kıyasla yüzde 11 daha az çalışmış olmasına rağmen müşteri destek işimizi yüzde 33 büyüttük. Servis işimizde ise yüzde 45 büyüme yaşadık. Bu dönemdeki satış hacmimizi Kazakistan’da yüzde 28, Rusya’da yüzde 20 arttırdık.

“6 ülkedeki toplam ciromuz yaklaşık 1 milyar dolar olarak gerçekleşti”

Borusan Cat dünyada nerede?

Türkiye operasyonumuz ile Türkiye’nin en büyük 500 şirketi arasında yer alıyoruz. Türkiye merkezli olup yurtdışı operasyonu olan şirketler arasında Borusan Cat Türkiye’de ilk 10 şirket arasında yer alıyor. Borusan Grubu’nun en uluslararası şirketiyiz. Caterpillar da performansımızdan çok memnun. Faaliyet gösterdiğimiz 6 ülke toplamında ciromuz yaklaşık 1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye, ciromuzun yüzde 30’unu oluştururken, 6 ülke operasyonunda toplam ciro büyüklüğünde ikinci ülkemiz konumunda bulunuyor. Kazakistan lider, Rusya ise üçüncü sırada geliyor. Çalışan kadromuzu büyümemize uygun bir şekilde sürekli artırıyoruz. Kazakistan’daki kadromuz neredeyse 2.000’e çıkmış durumda. Diğer ülkelerimizde ise çalışan sayılarımızın yaklaşık olarak Türkiye’de 700, Rusya’da 500 ve Kırgızistan’da 150 kişiye çıktığı bir büyüme dönemi yaşıyoruz. Operasyonlarımızı genişletmek adına yeni ülkeleri de değerlendiriyoruz.

Proaktif dönüşüm süreci ile oyunun kurallarını değiştirdi

Değişen müşteri beklentilerine nasıl cevap veriyorsunuz?

Borusan Cat’in, Caterpillar içerisinde ön plana çıkmasının arkasında bir distribütörün ötesine geçmesi, müşterilerine satış öncesi ve sonrası süreçlerde değer yaratan komple bir çözüm üreticiye dönüşmesi bulunuyor. İş alanında en büyük değeri satış sonrası süreç oluştururken, bu alanda firmalar reaktif bir model izliyor. Borusan Cat olarak işlerimizi bu reaktif yaklaşımdan, müşterilerinin işlerinde sürekliliği önceliğine alan proaktif bir yöne çevirdik.

Pazara getirdiğimiz en büyük yenilik, bu dönüşüm oldu. İş sahalarının durmaksızın çalışmasını sağlamak adına oluşabilecek arızaları önceden tespit etmeye yoğunlaşan Borusan Cat, proaktif iş modeli B’Daha’yı hayata geçirdik. Revizyon Merkezlerimiz ve dijitalleşmeyi iç içe kullandığımız B’Daha iş modelimiz ile onarım ve revizyon bekleme sürelerini %100’e kadar kısaltılıyor ve müşterilerimiz için en kritik konu olan iş sahalarının devamlılığını ve makinelerin kesintisiz çalışmasını sağlıyoruz. Müşterimizin zamandan ve maliyetlerden tasarrufunu sağlıyoruz.

Örneğin madenlerde verimliliği sağlamak adına makinelerin aktif çalışma oranının yüzde 90’ın üzerinde olması gerekiyor. Biz bunu yaptığımız kontratlarla müşterilerimize sağlayabiliyoruz. İstanbul Havalimanında bu desteği yüzde 95’in üzerinde sağladığımız için proje çok erken bitebildi. 550 adet iş makinemiz çalışırken bizim 100 arkadaşımız da hep sahadaydı. Operasyonel verimlilik müşterilerimizin en kritik beklentileri. Bu ihtiyacı da yedek parça bulunabilirliği ve optimum servis maliyeti olarak genişletebiliriz. Yaptığımız dijital yatırımlar ve proaktif dönüşümümüz ile tüm bu operasyonu maksimum verimlilikle yönetiyoruz. Arızaları önceden öngörmenin, hep operasyonel verimliliğe hem de müşteri maliyetlerine etkileri çok büyük, biz de endüstrimizin geleceğinin ve dönüşümünün burada yattığını biliyoruz.

Revizyon merkezlerinizin müşteriye sağladığı avantajlar neler?

Borusan Cat Exchange - B’Daha ile kullanım ömrünü tamamlamış motor, güç aktarma, hidrolik gibi ana bileşenleri (komponent) Borusan Cat Revizyon Merkezleri’nde (CRC) orijinal Cat parçalar kullanarak yenisi gibi yüksek kaliteli, daha düşük maliyetli ve garantili olarak Borusan Cat kalitesi ile üretiliyor. Komponentlere yeni ekonomik ömür kazandırıyoruz. Arıza ve revizyon durumlarında aşınmış ve kullanım ömrünü tamamlamış komponentler hızlı ve kolay bir şekilde yenileniyor. Örnek vermek gerekirse bir maden iş makinesinin komponent revizyonu en az birkaç hafta sürer ancak biz artık bir haftada her şeyi bitiriyoruz ve bunu taahhüt ediyoruz.

Parçalara yeni hayat kazandırdığımız Borusan Cat Revizyon Merkezlerinin ilki 2011 yılında Kazakistan’da hayata geçirdik. Bu merkez aynı zamanda Borusan Grubu’nun yurt dışındaki, Amerika’dan sonra en büyük yatırımı oldu. Bugün 80 bin metrekarede Kazakistan’ın merkezinde bulunan tesisi, zaman içerisinde diğer tesisler izledi. Uzak Doğu Rusya yanı sıra Türkiye’de Gebze ve Ankara’daki tesislerle birlikte toplam revizyon merkezimizin sayısı 4’e çıktı.

Toplamda 30 bin metrekareye sahip Gebze ve Ankara revizyon merkezleri daha çok inşaat ve madencilik şirketlerine yönelik çalışırken, Kazakistan tesisi madencilik ve petrol şirketlerine yönelik çalışıyor.

“Borusan Cat dijitalleşme ve Ar-Ge ekibi bugün toplamda 74 kişilik bir ekibe ulaşmış durumda”

Dijitalleşme süreçlerinizde yaşanan gelişme ve yenilikler neler?

B’Daha iş modelimizi destekleyen dijital dönüşüm yolculuğuna 2016 ve 2017’de hız kazandırdık. Öncelikle en iyi müşteri deneyimini yaşatmayı hedefledik. İkinci olarak ise hizmet etme maliyetini düşürecek; insana dayalı olan, vakit kaybedilen alanlarda etkili olacak bir adım attık. Tamamı Türk mühendislerden oluşan 44 kişilik Borusan Cat Ar&Ge merkezini kurduk. “İş Analitiği ve Süreç Mükemmelliği” ile “Strateji ve Büyüme” birimlerini oluşturduk. Veri madenciliğinin yanında, süreç madenciliğini başlattık. Strateji ve Büyüme gelişim alanlarını tespit ederken, “İş Analitiği” ve “Süreç Mükemmelliği” birimleri bu alanlarla ilgili somut bilgi desteği sağlıyor. Bugün, Ar-Ge ve dijitalleşmeden sorumlu 74 kişilik çalışanımız ile müşterilerimize değer, sektörümüze yenilik katan teknolojiler üretiyoruz.

Tamamen Borusan Cat tarafından üretilen teknolojilerimiz içerisinde yer alan Müneccim, iş makinelerinde arızayı gerçekleşmeden tespit edebiliyor. İş süreçlerimizi daha verimli kılmak adına finans ve muhasebe, pazarlama, operasyon, servis, planlama ve yedek parçada 170’ten fazla yazılım robotu bulunuyor. Türkiye’de en inovatif şirketlerden biriyiz. Tüm iş birimlerimizde bir kültür değişimi gerçekleştirmiş durumdayız. Bu kapsamda konvansiyonel şekilde çalışan satış ekibini dijital dönüşüm sürecine soktuk. Müşteriyi de bu adaptasyon sürecine dahil ettik. Arıza tespit konusunda Cat sahibi olup bizimle çalışmayan müşterilere bile ulaşıp arıza ikazı yapıyoruz.

Caterpillar içerisinde dijital dönüşümü başlatan ilk şirket biziz. Ayrıca Caterpillar’ın Dijital Konseyi’nin kurucu üyeleri arasında yer alıyoruz. Caterpillar dünyasında dijital dönüşümü proaktif iş modeli ile birleştiren tek şirket olarak dönüşüm hikayemizin Harvard Business School’da da case study olarak ele alınmış olması bizleri gururlandırıyor. Müşterinin bir sonraki iş makinesi alım ve kiralamalarını da yapay zekâ sayesinde öngörmeye başladık. İş süreçlerimizdeki dijitalleşme çalışmalarımız bize çok sayıda ödül de kazandırdı. Dünyada bir ilk olan Müneccim uygulaması ile 2018’de Türkiye Veri Madenciliği Ödülü kazandık. Arkasından global olarak Dijital Öncü Ödülü’ne layık görüldük. 2021 yılında Robotik Süreç Otomasyon (RPA) konusunda Kofax’ın düzenlediği Müşteri Mükemmelliği Ödülleri’nde “Müşterilerin Seçimi” ödülünü aldık, sektörümüzün ilk Youtube etkinliği olan Borusan Cat Durmaz ile bir altın, 2 gümüş olmak üzere Davey Awards tarafından 3 ödül, dünyanın en saygın yaratıcılık ödüllerinden MarCom tarafından “İnternette Yaratıcılık” kategorisi altında yer “Blog” kategorisinde altın ödülünün sahibi olduk. Caterpillar’ın global değerlendirmelerinde ise ‘Servis Mükemmelliği’ ve ‘Parça Mükemmelliği’ kategorilerinde onlarca ödül aldık.

“Müneccim ile önceden arıza tespiti oranı %96’lara ulaştı”

Müneccim uygulaması hedefine ulaştı mı?

Tıpkı kan tahlilinde olduğu gibi sorunları önceden bilebiliyor isek, proaktif olabileceğimizi biliyorduk. Bu konudaki ilk yatırımımız yıllar önce yağ laboratuvarları ile yapmıştık. Sonra gelişen teknolojiyi kullanarak mevcut makinelere çipler yerleştirdik akabinde toplanan verileri analiz etmek üzere kendimize Müneccim adını verdiğimiz yapay zekayı geliştirdik.

Dijitalleşmenin bir sonucu olarak iş makinelerinde arızayı gerçekleşmeden tespit eden yapay zeka uygulamamız Müneccim ile iş makinelerinin yüzde 80’i IoT (Nesnelerin İnterneti) ağına katılmış durumda. Her gün bu makinelerin minimum 900 sensöründen milyonlarca satır veri akıyor. Sistem sayesinde arıza olasılığı yüzde 96’lara varan bir hassasiyetle ölçülebiliyor. Müneccim ve diğer teknolojilerimizde pazarda inanılmaz bir etki yaratmış durumdayız.

Yeni Boom 360 uygulamanız ne gibi avantajlar sağlıyor?

Borusan Cat müşterilerinin, tek uygulamayla tüm hizmet ve çözümlerimize erişim sağlamasına olanak tanıyan yepyeni uygulamamız Boom 360, kullanıcılara zamandan tasarruf sağlarken yepyeni bir müşteri deneyimi sunuyor. Kullanıcı dostu ve son derece kapsamlı bir uygulama olan Boom 360 ile satın almadan yedek parça ve servise kadar müşterilerimizin ihtiyaç duyabileceği her şeyi bir arada sunuyoruz. Boom 360’a ayrıca Müneccim ve sesle arızayı tespit teknolojilerimize de entegre etmiş durumdayız. Bu sayede Boom 360 iş makinelerinin sesini dinledikten sonra, Borusan Cat’in sesle arızayı tespit eden yapay zeka uygulamasına erişerek olası bir arızayı 30 saniye gibi kısa bir sürede tespit edebiliyor. İlgili arızanın tespiti ile Borusan Cat teknik personeli sorunların hızla giderilmesi için kullanıcılarla iletişime geçiyor.

Boom 360 uygulaması bugüne kadar 2.000’den fazla kez indirildi. Bu sayı daha da artacaktır. Bu uygulamayı sunmak güçlü bir altyapı gerektiriyor ve biz bunu 6 ülkede tüm müşterilerimize sunmak için çalışmalara devam ediyoruz. Sektörümüzde, global de dahil böyle başka bir uygulama görmedim.

“6 ülkede 63 milyon dolarlık daha az atık oluşturduk”

Sürdürülebilirlik adına çalışmalarınızdan bahseder misiniz?

Daha iyi bir dünya için çözümler üretiyor ve değer yaratıyoruz. Borusan Grubu sürdürülebilirliği 3 bacakta değerlendiriyor: İklim, İnsan ve İnovasyon. Borusan Cat olarak sürdürülebilirliğin bu üç sac ayağını benimsiyoruz. Çalışanlarımıza, emeklerine önem veriyoruz. İnovasyon konusunda yeni uygulamalar ortaya koyuyoruz. İklim tarafında ise temel önceliğimizi karbonsuzlaştırmaya veriyoruz.

Örneğin Adana tesisimizin çatısını, enerjisini kendisi sağlayacak hale getiriyoruz. Operasyonlarımızı yürüttüğümüz 6 ülkede, doğrudan 63 milyon dolarlık daha az atık oluşturduk. Bu etkiyi artırmayı hedefliyoruz. Müşteriler de almış oldukları üründen maksimum faydayı istiyor. Müşteri destek anlaşma çözümlerimizle bunları sağlıyoruz. Onlara daha az yakıt tüketeceklerine dair taahhüt bile veriyoruz.

Türkiye pazarındaki konumunuz nedir?

Türkiye’de ana segmentlerde pazar lideriyiz. Bundan daha önemlisi, Türkiye gibi pazarın son derece inişli çıkışlı olduğu bir ülkede, süreklilik daha büyük önem taşıyor. Bizim “absorption ratio” olarak adlandırdığımız bir değer vardır. Bu, satış sonrası gelirlerinin, şirketin operasyon maliyetlerini karşılama oranını gösteriyor. Yüzde yüz ise satış sonrasından gelen gelir, şirketin tüm giderlerini karşılayabiliyor. Sektörde bunu sağlayabilen tek oyuncu biziz.

“İlk satın alma değeri, toplam sahip olma maliyetinin yüzde 10’u bile değil”

Sektörün önündeki engeller ve sizin bunlara yaklaşımınız nedir?

Tüm sektörlerde tedarik zincirlerinin kırılması nedeniyle teslimat problemleri yaşanıyor. Maliyetler arttı, konteyner maliyetleri 3 katına çıktı ve bulunabilirlik yok. İş makinelerinde sevkiyat süreleri de bu nedenle 1-1,5 yıla kadar uzayabiliyor. Türkiye’de son derece sert bir ilk alım fiyatı rekabeti var. Bütün oyuncular da buna oynuyor ama biz buna uymamaya çalışıyoruz. Bir iş makinesinin ilk satın alma değeri, toplam sahip olma maliyetinin yüzde 10’u bile değildir. Makinelerini yoğun kullanan müşterilerde ise bu oran yüzde 5’in altındadır. Yakıt, bakım ve onarıma büyük rakamlar harcanıyor. Dolayısıyla bu yönde kabiliyetleri artan şirketler gelecekte başarılı olacaktır. Biz Borusan Cat olarak yatırımlarımızın yüzde 95’ini bu alanlara ayırıyoruz. Rekabet, 5-10 yıllık perspektif içinde bu noktalara kayacaktır. Ayrıca bu sürdürülebilirlik açısından da önemli.

2022 ile ilgili öngörüleriniz nelerdir?

Türkiye pazarında ciddi bir hareketlenme beklemiyorum. İş makinesi olarak 2021’e paralel, belki biraz aşağıda da kapanabilir. 2022’de orta ve küçük segmentte olan hareketlenmenin azalacağını öngörüyorum. Güç sistemlerindeyse gerek denizcilikte gerekse enerjide daha şimdiden 2023’e yönelik satışlar yapıyoruz. Madencilikte mermer müşterilerinden çok talep alıyoruz ve teslimatları öne almaya çalışıyorlar.

“Her segmentte ve bölgede her türlü fırtınaya karşı hazırız”

Yeni yatırımlarınızdan bahseder misiniz?

Yatırımlarımızdan hem müşterilerimiz hem de ülkemiz kazanıyor. Biz teknoloji ve dijitale çok yatırım yaptık, yapmaya da devam ediyoruz. Bu yıl ise en az onlar kadar yeni tesislere de ağırlık vereceğiz. Türkiye’deki tesislerimizi büyütmek üzere yeni yatırımlar yapıyoruz. Rusya’da yeni bir tesis yatırımımız, Kazakistan ve Kırgızistan’da ise ilave yatırımlarımız olacak. Batı Kazakistan’da da bu sene yeni bir tesis açmayı planlıyoruz. Bu arada Kazakistan’da yaşanan olaylar bizi etkilemedi ve işimize aralıksız devam ettik. Bölgede madencilik ve inşaat faaliyetleri oldukça güçlü şekilde devam ediyor. Özetle Borusan Cat olarak her türlü fırtınaya karşı her segmentte ve her bölgede çok hazır.

İnternetten duyurduğunuz NFT ve Metaverse konusunda çalışmalarınız nelerdir?

Sunduğumuz hizmet ve çözümlerimizi anlatan, taklit edilemeyen kopyalar üretiyoruz. Metaverse için de hazırlıklarımız var. Uzaktan gözlükle arıza teşhis çalışmalarına daha önce başlamıştık. Bu alanlarda global lider olma yolundayız. Metaverse sanal bir alan ve sanal ile gerçeği birleştirmek gerekiyor. Örneğin ekipman yönetimine odaklanan SITECH teknoloji şirketimizde yapılanlar da ölçümleme ve tespitleri gerçek hayatla birleştiriyor. Caterpillar dünyasında bunları yapan veya NFT üreten başka bir Cat temsilcisi bulunmuyor. Blok zincir teknolojisini kullanarak sunduğumuz hizmet ve çözümleri anlatan NFT’leri üretip sektörde bir ilke imza atmaya hazırlanıyoruz.