Forum Makina

Kolin İnşaat, ‘Modern İpek Yolu Hattı’nın Yapımında Sitech-Trimble Makine Kontrol Sistemleri ile Hız ve Verimlilik Kazanıyor

Anadolu’yu Avrupa’ya bağlayacak olan Halkalı Kapıkule Demiryolu Hattı Projesi’nin Çerkezköy - Kapıkule hızlı tren ve demiryolu kesimi inşasında yüklenici olarak yer alan Kolin İnşaat, yapımın 2023 yılının sonunda tamamlanması için 250 adet iş makinesi ile yoğun bir çalışma gerçekleştiriyor. Bu çalışmalarında greyder, ekskavatör, dozer ve sericilerinde kullandığı Sitech Makine Kontrol sistemleri, hem verimliliği arttırıyor hem de maliyetleri dramatik bir şekilde düşürerek projede sürdürülebilirlik sağlıyor.

Türkiye'nin AB ülkeleriyle yüksek standartlı demir yolu bağlantısını sağlayacak olan "Halkalı Kapıkule Demiryolu Hattı Projesi’nin yapımı doludizgin sürüyor. T.C Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Avrupa Birliği’nin ortaklaşa gerçekleştirdiği projenin en önemli kısımlarından olan Çerkezköy - Kapıkule kesimi inşasında ise hummalı bir çalışma devam ediyor. İkili ve üçlü hatlarla birlikte toplam 153 km civarı olarak tamamlanacak . Çerkezköy Kapıkule hattı; Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ’ın hızlı tren ağına bağlanması açısından önem taşıyor. Yolcu ve yük trenlerinin seyahat sürelerinin önemli miktarda kısalacağı demiryolunda, proje tamamlandığında mevcut hat kapasitesi de 4 kat artmış olacak.

3 binden fazla kişinin istihdam edildiği hattaki çalışmaları, Türkiye’nin önde gelen inşaat şirketlerinden Kolin İnşaat, İtalyan Salini şirketi ortaklığı ile yürütüyor. IGA havalimanı projesinin ardından, çok sayıda personel ve makine ekipmanın yer aldığı nadir projeler arasında olan demiryolu inşasında 500’den fazla iş makinesi gece gündüz demeden çalışıyor. Zamanın ve verimliliğin önem kazandığı bu çalışmalarda, makinelerden optimum şekilde faydalanmak son derece önem teşkil ediyor.

16 yıldır Kolin İnşaat bünyesinde inşaat mühendisi olarak görev yapan Çerkezköy Kapıkule Hızlı Tren Projesi Proje Müdürü Orçun Gül, saha çalışmalarındaki en büyük yardımcılarının Sitech Eurasia’nın temsilciliğini yaptığı Trimble Makine Kontrol Sistemleri olduğunu belirtiyor. İş makineleriyle yapılan faaliyetlere Sitech-Trimble ile teknolojiyi taşıdıklarını belirten Gül, birçok konuda verimlilik ve hız elde ettiklerinin de altını çiziyor. Kendisiyle hem projenin detaylarını hem de saha çalışmalarını konuştuk:

Öncelikle projeyi genel hatlarıyla anlatır mısınız?

Yer aldığımız Çerkezköy – Kapıkule kesimi hızlı tren projesi, T.C Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ve TCDD’nin kontrolünde 2019 yılı Haziran ayında başladı. 4 yıllık bir süreyle birlikte 2023’ün sonunda hattı açmayı planlıyoruz. 530 milyon Euro’luk ihale bedelimizin yüzde 50’si, AB’nin hibe kaynaklarıyla destekleniyor. TPF S.A.- Eptisa Konsorsiyumu müşavir firmamız olarak projede bulunuyor. TCDD ise Nihai Kullanıcı sıfatıyla kontrol teşkilatı olarak yer alıyor. Projede, daha önce de Ankara-İstanbul hattının Gebze Köseköy bölümü hızlı tren projesinde birlikte çalıştığımız İtalyan Salini ile ortak olarak bu projede de devam ediyoruz.

İhalemiz Çerkezköy tren istasyonundan başlıyor; tamamen yeni bir güzergah üzerinden Çerkezköy-Büyükkarıştıran-Lüleburgaz-Babaeski-Edirne-Kapıkule istasyonları ile Trakya’daki 3 şehir sınırlarından ; geçerek Kapıkule’deki mevcut hudut tren istasyonuna bağlanıyor. Hem yük hem yolcu taşımacılığı için tasarlanan güzergah, 153 km’lik çift hattan oluşuyor. Halkalı - Çerkezköy kısmı yapıldıktan sonra, mevcutta Anadolu’dan Halkalı’ya kadar gelen yeni tren hatlarımızın Avrupa’yla bağlantısı da sağlanmış olacak. Aynı yatırım şu anda Bulgaristan’da ve devamındaki ülkelerde de yoğun şekilde devam etmekte. Bu projeye, eski tabiriyle İpek Yolu’nun yeniden modernizasyonu da diyebiliriz.

Bu yatırım ekonomiyi ve iş gücünü nasıl etkileyecek?

Baktığınız zaman Trakya’da Çerkezköy ve Lüleburgaz, hem sanayinin hem de iş gücünün yoğun olduğu yerlerdir. Bölgedeki sanayi, tren ağıyla Avrupa ile kısıtlı çalışıyordu. Halihazırda tek bi konvansiyonel hat bulunuyor. Özellikle yük trenlerinin, hem hudut olan Kapıkule’de hem de güzergahı boyunca çok trafiği var. Projenin ardından artık daha hızlı bir ticaret gerçekleşebilecek.

Projenizdeki hizmet detaylarından bahseder misiniz?

153 km’lik güzergahın tamamında ve işin her kaleminde biz yer alıyoruz. Şu an bulunduğumuz ana şantiye olan Lüleburgaz ile birlikte Çorlu’da, Edirne’nin Havsa ilçesinde ve Edirne Kapıkule arasında toplam 4 şantiyemiz bulunuyor. 408 beyaz yaka ve 2.772 mavi yaka olmak üzere 3.180 kişilik personelimizle hizmet veriyoruz. Özellikle Çerkezköy ve Edirne’de şehir içerisinden geçtiğimiz için kentle, insanlarla ve trafikle etkileşim halindeyiz. Dolayısıyla yeni bir güzergah açtığımızdan ötürü; demiryolu köprüsü, altgeçit, üstgeçit, aç-kapa tünel, top down, vahşi yaşam geçişi ve menfezden oluşan toplam 350 sanat yapımız mevcut.

Zemin ve malzeme hareketliliği konusunda neler söylersiniz?

150 km boyunca Trakya Ovası’nı geçiyoruz. Bu kapsamda hem derin hem de sığ zemin iyileştirmeleri yapmaktayız. Günümüz Türkiye’sinde bu yatırımlar uzun vadeli planlanıyor. Bu bağlamda büyük boyutlu ve rezerv hacimli yapılar inşa ediyoruz. Güzergah boyunca yaklaşık 63 milyon 792 bin metreküp kazımız ve 10 milyon 334 bin metreküp dolgumuz bulunuyor.

“Kamyonlar hariç 250’ye yakın iş makinemizle hizmet veriyoruz.”

Makine parkından bahseder misiniz? Bu parkta dikkat ettiğiniz hususlar neler?

Kamyonlar hariç 250’ye yakın iş makinemizle hizmet veriyoruz. Her çeşit makinemiz parkımızda yer alıyor. 80 milyon metreküpü bulan toprak hareketi kapsamında ekskavatör, dozer, greyder ve loderler bizim en büyük hareket kalemimizi oluşturuyor. Ağırlıklı olarak Kolin İnşaat’ın kendi makineleri ile çalışıyoruz. Tren üstyapısı için sub-balast ve balast serimlerinde, yine kendi finişer ve silindirlerimizle çalışmalar devam etmektedir. İş makinesi tercihimizde yüksek verim ve maliyet bizim için ön planda. Makinelerin katalog kapasitelerine ne kadar yaklaşarak çalışabiliriz, bu verimliliği sürekliliği nasıl alırız? Bizim en büyük önceliğimiz bunu sağlamaktır. Çünkü makinelerimizin büyük bir kısmıyla 24 saat çalışıyoruz. Uzun süreçte baktığınızda, bir aksaklık veya verimsizlikte, büyük iş gücü kaybı, iş kaybı ve negatif maliyetlere oluşabiliyor. İş makinelerimiz haricinde 560 adet kamyonumuz bulunuyor.

İşinizin içinde teknolojinin yeri nedir?

Dijitaliteyi sahadaki makinelere yansıtmaya ve işimizde doğru veriler almaya çalışıyoruz. Dolayısıyla sahadaki makinelerimizde, makine kontrol sistemlerinden de yararlanıyoruz. Bu kapsamda 7 ekskavatör, 3 greyder ve 3 dozerde GPS’li, 1 adet finişerde ise Total Station’lu Trimble Makine Kontrol sistemi kullanıyoruz. Güzergah dolguları ve terasmanları oluştururken dozerlerde, şevlerin nihailendirilmesinde ve bazı kotlu kazılarımızda ekskavatörlerde, alt temel serimde ise greyderlerde kullanıyoruz. Özellikle greyderlerde Trimble makine kontrol sistemleriyle büyük hassasiyetleri yakaladık. Eskiden finişerle yaptığımız işi artık greydere çevirdik. Tüm bunlar bize çok büyük iş gücü kazanımı metraj kazanımı sağladı.

“Makine kontrol sistemini iş makinesine bağladığınızda imalat gece de sorunsuzca devam ediyor.”

İlk ne zaman bu sistemlerle tanıştınız ve günümüzde makine kontrol sistemlerinin hangi katkılarını görüyorsunuz?

2013 yılında Kolin bünyesinde başka bir şantiyede başladım. Burada ise ilk olarak serimde finişerlerde kullandığımız tecrübelerle ilerledik. Daha sonra Sitech Eurasia’nın öneri ve tavsiyeleriyle de diğer makinelerimizde denedik ve olumlu sonuçlarını görerek devam ettik. Bir mühendis olarak makine kontrol sistemleri teknolojilerinin olumlu sonuç vereceğine her zaman inandım. En başta, etütsel olarak kişi hatalarını minimuma indirgiyor. Dozer ve greyderlerde GPS takımlarımızla +- 2 cm’lerde çalışıyoruz. Finişerlerde ise 1 cm hassasiyetlere indik. Makine kontrol sistemini iş makinesine bağladığınızda imalat gece de sorunsuzca devam ediyor.

Örneğin ekskavatörlerde eski geleneksel yöntemle şev keserken kontrolleri şablon ve insan gücü ile yapmaya çalışırdık. Gece vardiyalarında ise çalışamaz yada uygun olmayan imalatlar çıkarırdık. Şimdi ise sadece ekskavatörü Trimble ile bağlıyoruz. Operatör tek başına makinenin ekranında kestiği şevi görerek ilerliyor. İşinde büyük hassasiyet ve süreklilik sağlıyor. Yani düz işçinin şablon tutuşundaki su terazisinin insafıyla, bir dijital sistem dahilinde makinenin verdiği şev yüzeyinin hassasiyeti arasında çok büyük farklar oluyor. Ayrıca işin hızı da artarak süreklilik ve verime döndü.Minimuma inmiş hassasiyetler ile geri dönüşler kesinlikle yaşamıyoruz. Çünkü bu tür işlerde geri dönüp tekrar yapmak büyük bir maliyete sebep oluyor.

“Gerek sahadaki çözümleri gerekse servis desteği konusunda Sitech Trimble ekipmanlarının hakkını teslim etmemiz gerekiyor.”

Bu sistemler kendini ne kadar sürede ödüyor?

İşin yapısına göre değişkenlik göstermekle birlikte, çok büyük kazanımları oluyor. Bir harita ekibinde 6 kişinin yaptığı işi, tek bir operatör makineye cihazı bağlayarak gerçekleştirebiliyor. Örneğin dozere bir kez bağlayınca, sahada etütsel çalışmalar ve insan faktörünü minimuma indirerek terasmanı rahatlıkla yapıyor. Alt temeli ise finişer yerine greyderle seriyoruz. Böylece finişer çalıştırmak için gereken sürücü,operatör vs gibi personel takımı yerine tek bir greyder operatörüyle tamamlamış oluyoruz. Yaptığımız metrajlar geleneksel yöntemlere göre daha yüksek oluyor ve daha büyük metrekarelerde çalışabiliyoruz. Özellikle gerek sahadaki çözümleri gerekse servis desteği konusunda Sitech ekipmanlarının hakkını teslim etmemiz gerekiyor.

Kolin İnşaat Etüt Proje Kısım Şefi Furkan Neziroğlu:

“İnşaat Altyapı İşlerinde En ileri Teknoloji, Trimble Makine Kontrol Sistemleridir!”

Demiryolu hat projesinin Çerkezköy – Kapıkule kesiminde Kolin İnşaat Etüt Proje Kısım Şefi olarak çalışan Furkan Neziroğlu, Sitech Trimble Makine Kontrol Sistemleri’nin sahada hataları ortadan kaldırdığının altını çiziyor. İlk olarak harita mühendisi unvanıyla İGA havalimanı projesinde sistemlerin avantajını gördüğünü belirten Neziroğlu ile her bir makine çeşidine yönelik iyileştirmeleri konuştuk:

Harita Mühendisi olarak projenin sizi zorlayan kısımları nelerdir?

2 büyük şehir geçişimizde yaşadığımız zorluklar bulunuyor. Ayrıca şehirler arası tarım arazilerinde derin dolgularla büyük zemin iyileştirme çalışmalarımız işimizin diğer zor kısımları. Bir otoyol kadar geniş platformumuz olmadığı için bizi ince hesap yapmaya zorluyor. Derin yarmalarda şev kısımlara daha yakın çalışıyoruz.

Bugüne kadar makine kontrol sistemlerini hangi çalışmalarınızda kullandınız?

6 yıldır altyapı işleriyle uğraşan bir mühendis olarak, makine kontrol sistemlerinin inşaat altyapı işlerinde en ileri teknoloji olduğunu söyleyebilirim. İGA havalimanı projesinde Trimble makine kontrol sistemlerini platform ve üstyapı imalatı çalışmalarında kullanıyorduk. Şu anki projemizde ise ekstra şev kesimleri ve düzenleme işlerinde de kullanıyoruz. Bu bize büyük bir rahatlık sağlıyor.

Çalışmalarınızda ve kullandığınız makinelerde hangi avantajları sağladınız?

Güvenilir oldukları, anında destek alabildiğimiz ve bir arıza karşısında hızlı reaksiyon gösterebildikleri için tercihimiz Sitech Trimble’dan yana oluyor. Dozerde reglaj amaçlı, greyderde alt temel ve üstyapı amaçlı kullanıyoruz. Finişerde ve ekskavatörlerde ise şevlerin proje kotu ve koordinat tanziminde yararlanıyoruz. Sitech’in makine kontrol sistemleri hatayı sıfıra indirgiyor. Projede şev kesmenin ve reglaj oluşturmanın hassasiyeti var. Bu hassasiyetler küçük çaplı değişkenlik gösterebiliyor. GPS’ler ile bu hassasiyetin içerisinde kalıyoruz. Projemizde özellikle 30-40 metrelerde yarmalarımız olduğu için ekskavatörü yoğun kullanıyoruz. Trimble’ı ise şevlerde aktif olarak kullanıyoruz. Tek seferde ekrandan işi takip edebiliyoruz. Metrajda kesinlikle yüzde 30-40 verimle fark ettiriyor. Esas önemli olan ise kestiğiniz şevin proje kotuyla uyumlu ve hatayı minimum seviyede götürüyor olması. Manuel yöntemlerle de çok şevler kestik fakat makine kontrolü, işi oldukça hızlandırıyor. Kısacası hem kağıt üzerindekini sahaya tam yansıtıyoruz hem de personel olarak yarı yarıya azalma avantajı elde ediyoruz.

Sizce sistemin kullanılması kolay mı?

Kullanımı rahat olduğu için akıllı telefon kullanabilen herkes, Trimble makine kontrol sistemine adapte olabilir. Teorik anlamda çok fazla haritacılık bilgisine sahip olmaksızın, Trimble makine kontrol arayüzleri sayesinde basit bir kullanım imkanı sunuyor. Bu sebepten ötürü kullanan kişilerin yaş ortalaması düşebiliyor ve buna rağmen hem hassas hem de kaliteli bir iş ortaya çıkıyor. Hazırlanan modeller, çok basit bir arayüzle dönüştürülüp projeye uyarlanıyor. Operatörler sistemi normal makineden çok daha kolay bir şekilde kullanıyorlar. Ne iş yaptıklarını da daha net görebiliyorlar.

Ekskavatör Operatörü Yılmaz Koca:

“Sitech’in Trimble Makine Kontrol Sistemi ile kendi işimi kendim görüyorum”

Ekskavatör operatörüyüm ve hızlı tren projesinin yanlarındaki şevleri alıyorum. Sitech’in Trimble makine kontrol sistemini 9,5 aydır makinede kullanıyorum. Geçmişle kıyasladığımda bu sistemin çok farkı var. Her işimizi geri dönmeden ilerletiyor, tek seferde geçip bitiriyoruz. Tüm demiryolu projesi bu makineye yüklenebiliyor. Bana kalan, sadece işime geldiğimde çalışacağım bölümü ekrana getirmek. Topografa ihtiyaç duymadan 5 mm gibi bir hassasiyetle çalışıyorum. Öncesinde ise 4-5 topograf olurdu. Günde en az 70 metre şev kesmemiz gerekirken yetiştiremezdik. 5 metre ilerler sonra topografı çağırırdık. Şimdi ise 400 metreye kadar ilerleyebiliyoruz. İşimizi iki katından daha fazla hızlandırdı. Ekrandan bıçağın ucunu, şev çizgilerini ve birçok detayı görebiliyorum. Dolayısıyla bir şeften talimat almadan kendi işimi kendim görüyorum.

Alet Operatörü Ali Coşkun:

”İşçiliği kolaylaştırıyor ve zamandan çok ciddi tasarruf sağlıyor!”

Operatörlükte 6 yıllık tecrübeye sahibim. Daha önce havalimanında pistlerde çalıştım. Demiryolu projesinde ise serimden sorumluyum. Trimble Makine kontrol sistemleri işçiliği kolaylaştırıyor ve zamandan çok ciddi tasarruf sağlıyor. Ofset kazık işleriyle uğraşmadan ilerliyoruz. En alt zemini greyderle sıfırlıyoruz. Üzerine de finişerle 2 kat yapıyoruz. Her katmanda silindire sıkıştırma yapabiliyoruz. Ardından sub balans geliyor ve üzerine ray döşüyor. Trimble Makine kontrol sistemiyle zemin düzgün ve güzel olduğu sürece artı eksi milimlerdeyiz. Finişer Total Station’da çalışıyor. Çizgini çek, kodunu ver ve geç şeklinde işimizi kolayca özetleyebilirim.

Greyder Operatörü Sinan Deşdemir:

“5-6 kişilik işi operatör tek başına yapıyor”

20 yıldan fazla operatörlük yapıyorum. Çeşitli projelerde yurtiçi ve yurtdışında çalıştım. Kolin İnşaat’ta ise 11 aydır çalışıyorum. Cat 14 M greyderi Trimble makine kontrol sistemi ile kullanıyorum. Önce ekskavatörler geliyor, fazla malzemeyi yüklüyorlar. Sonra alt dolgular yapılıyor. Greyderin işi neyse ona göre yapıyor. Sabitler ve vericilerle bağlantı kurup projeyi giriyoruz. Bıçağı kaba sistemde manuel yapıyoruz, makine kendi sıfırlama koduna geliyor. 2-3 cm kalıyor sonra otomatiğe basıp sıfırlamaya başlıyor. Son katmanda en hassas kısmı makine yapıyor. Makine bıçağı kontrol ediyor. Ben sadece ileri geri hareketi yönlendiriyorum. Yüksekliğini ise sistem kendisi ayarlıyor. Ekranda yarma, dolgu gibi her işlemi görebildiğim için sistem çok faydalı. Ayrıca kullanımı kolay ve zorluğu hiç yok. Greyder kullanımı iş makineleri arasında en zor olanlarındandır. Fakat Trimble makine kontrol sistemleri sistem sayesinde 5-6 kişilik işi operatör tek başına yapıyor.