Forum Makina

Acarlar Makine Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Acar:

“Platform sektörü büyümeye hazır, ihtiyacı da var. Ancak istikrar ve güven bekliyor!”

Personel yükseltici platform sektörü, 2018 yılından günümüze önce kur piyasasındaki dalgalanmalar, ardından pandemiyle birlikte baş gösteren ve etkisi giderek hissedilen tedarik problemleriyle karşı karşıya. Tüm bu olumsuzluklara rağmen satışlar özellikle nihai kullanıcılar nezdinde devam ediyor.

Geçmişte özellikle orta ve büyük ölçekli inşaat projelerinin etkisiyle hızlı bir büyüme temposu yakalayan personel yükseltici platform sektörü, 2018’den itibaren yaşanan bazı yerel ve global gelişmeler sebebiyle görece bir durgunluk dönemine girdi. Bununla birlikte platformlara olan talep, çeşitli endüstriyel uygulamalarda, inşaat çalışmalarında ve AVM gibi kent hayatının içerisinde olan yapılarda devam ediyor.

Platform sektörünün öncü kuruluşlarından olan ve sektöre sunduğu ürünlerle önemli bir ürün ve hizmet tedarikçisi olan Acarlar Makine’nin Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Acar ile sektörün geldiği noktayı değerlendirme fırsatını bulduk:

Öncelikle platform sektörü için farklı dinamiklerle geçen son yıllara yönelik genel bir değerlendirme yapar mısınız?

Bu değerlendirmeyi aslında pandemi döneminden bir buçuk yıl öncesine giderek ele almak gerekiyor. Sektörümüz 2018 yılında başlayan finansal krizden olumsuz etkilendi ve kurlardaki ani değişim, platform sektörünü ciddi bir kriz içerisine çekti. Covid’19’un etkisi, kur krizinin yanında hafif bile kaldı. Tabi sektörümüzü de ikiye ayırmak gerekiyor. Acarlar Makine özelinde iki çeşit müşterimiz var. Endüstriyel firmalar, fabrikalar ve AVM’leri son kullanıcı olarak niteliyoruz. Diğer tarafta ise platformları kiralayan müşterilerimiz yer alıyor. Bizler ne 2018 krizinde ne de pandemi sürecinde son kullanıcı tarafında çok fazla olumsuz etkilenmedik.

Bununla birlikte nihai kullanıcıların portföyümüzdeki oranı önceden yüzde 30 iken, günümüzde bu oran yüzde 50’leri geçmiş durumda. Kiralama filo müşterilerinin oranı azaldı. Kiralama faaliyetleri de elbette devam etti. Ancak kiralama sektörü, kur artışından itibaren ciddi bir finansal kriz yaşadı. Çünkü kiralama fiyatları TL iken borçlanmalar dövizle yapıldı. Borçlar iki katına çıkmasına rağmen gelirde hiçbir değişiklik olmadı. İlaveten pandemi etkisi de eklenince sorun devam etti. Bu etkilerle birlikte kiralama filoları borçlarını ödemekte ciddi anlamda zorlandılar. Neticede bu etki yayıldı ve bizim de satışlarımız düştü. Kimse yatırım yapmadı.

2021 yılı sektör için nasıl geçti?

Zor geçen 2020’nin ardından 2021 yılında kiralama fiyatlarında ister istemez güncelleme yapıldı. Gelirler giderlere biraz daha paralel olmaya başladı. Firmalar da borçlarını ödeyebilecek duruma döndüler. Dolayısıyla 2021’de piyasa toparlanmaya başladı. Keza kiralamaya talep var ve 2022 içerisinde bu alanda da yeni yatırımlar başlayabilir.

Şu an kiralama filolarının aktif kullanım oranı nasıl?

Son derece yüksek. Çünkü kiralamaya yüksek bir talep var ve herkes tam kapasite çalışıyor. Dolayısıyla fiyatlar da güncellendi. Ama bugün yine problem yaşıyoruz. Kiralama fiyatlarından memnunuz desek de yarın döviz yine bir anda artarsa bunu fiyata yansıtmak zor olacaktır. Bu tür durumlar önümüzü görmemizi ve plan yapmamızı engelliyor. Sonuçta makine dövizle satılsa bile döviz borçlanmamamız gerekiyor. 2018 yılı öncesi ise böyle bir sorunumuz yoktu. Kur artışları olağan seyrediyordu ve bir sonraki yıl için kurun ne kadar yükseleceği kestirilebiliyordu. Neticede önünüzü görürseniz planınızı gelirinizi giderinizi ona göre ayarlarsınız.

Bu durumda platform sektörünün beklentisi nedir?

Platform sektörü büyümeye hazır, ihtiyacı da var. Fakat istikrar ve güven bekliyor! Çünkü talep var ve filolar talebi karşılamakta zorlanıyor. Fakat yeni yatırım yapmak da güven ve istikrarla alakalı bir durum. Diğer bir sorun da finansman. Yüzde 30 olan faiz hiçbir yerde aniden yüzde 20’ye inmez. Fakat ülkemizde bazen bu yaşanıyor ve bu güvensizlik yatırımcıyı zorluyor. Daha önceleri yüzde 100 enflasyon oranlarının olduğu zamanlar da yaşandı. Ancak karlı ticaret yapılıyordu çünkü neyin ne olduğunu biliyordunuz. Kısacası bilmemek zor.

“2021’de yaklaşık 1.500 adet yeni makine satışı gerçekleşti”

Geçen sene için platform pazarı rakamsal olarak nerelerdeydi?

2021’de yaklaşık 1.500 adet yeni makine satışı gerçekleşti. En iyi yıllarda bu rakam 2.200’leri görmüştü. Geçen yıla göre oldukça iyi bir rakam olduğunu söyleyebilirim. Bu yıl kiralama firmalarının borçlulukları azalacak. Bu kapsamda yüzde 20’den yüzde 50’ye kadar büyümeler bile yaşanabilir. Ancak bunun için yatırımcı güveni olması gerekiyor. Önümüzdeki yıl yatırım ve büyüme etkisini daha fazla görebiliriz diye düşünüyorum. Sektördeki kiralama filosunun toplam 12 binlerin üzerinde bir rakama ulaştığını tahmin ediyoruz. Geçtiğimiz dönemde yeni yatırımlar ertelendiği için kiralama filolarının ortalama yaşı da arttı. Birkaç yıl önce maksimum 7-8 yaş makineleri konuşurken zaman içerisinde 10’a ve 15’e kadar çıktı.

“Hammadde bulunamıyor ve fiyatlar artıyor”

Sektörde makine tedarikinde sorun yaşanıyor mu?

Önceden fazla yoktu ancak bu sene yaşanmaya başladı. Dolayısıyla 2021’de yüzde 10’dan fazla büyüme zor. Yeni siparişlerin teslimatlarının bir yıl sonra yapılması konuşuluyor. Aslında platform sektörünü de içine alan genel bir sorun yaşanıyor. Pandemiyle birlikte başlayan ve artan global bir kıtlık söz konusu. Hammadde bulunamıyor, fiyatlar artıyor ve üretim yapılamıyor. Örneğin demirin fiyatı bir yılda yüzde 60 oranında arttı. Önümüzdeki dönemlerde her şeye erişimin daha da zorlanacağını düşünüyorum. Hem fiyatlar artmaya devam edecek hem de ürünler yetişmeyecek. İnsanların satın alma gücünün düşmesi genel anlamda da refah seviyesini olumsuz etkileyecektir. Bana göre insanlar daha az tüketecekler ve ürüne erişim zorlaştıkça bunun olması da kaçınılmaz. Dünyadaki var olan kaynaklar insanlara artık yetmiyor.

“Büyük çapta proje olmaması, büyük bomlu makinelere talebi ister istemez düşürüyor”

Satışlarda makaslı platformların ağırlığı devam ediyor mu?

Güncel ekonomik gelişmelerden dolayı birtakım değişimler oldu. Büyük makinelere eskisi kadar yatırım yapılmıyor. Havalimanı, baraj inşaatı veya termik santral gibi büyük çapta projelerin olmaması, büyük bomlu makinelere talebi ister istemez düşürüyor. Yüksek fiyatlı ürünlere yatırım iştahının olmaması da buna etkendir. Akülü makaslı platformların toplam satışlardaki payı 2021’de daha da arttı. Bu kapsamda 2020’ye kıyasla en az yüzde 20 daha fazla akülü makas satıldı.